مقدمه
در چند سال اخیر، تحولات حوزه هوش مصنوعی یکی از جذاب‌ترین و پرچالش‌ترین موضوعات فناوری بوده است. چین، به عنوان یکی از قدرت‌های نوظهور این عرصه، با معرفی مدل‌های پیشرفته‌ای مانند DeepSeek، گام‌های بلندی در جهت رقابت با غول‌های فناوری آمریکایی برداشته است. این مدل هوش مصنوعی که با هزینه کمتر و استفاده از تراشه‌های ساده‌تر توسعه یافته، نه‌تنها بازار فناوری را متحول کرده، بلکه سؤالات مهمی درباره آینده این صنعت و رقابت‌های جهانی مطرح کرده است.
DeepSeek، با عملکردی مشابه ChatGPT در برخی وظایف مانند ریاضیات و کدنویسی، نشان داده که می‌تواند با رقبای قدرتمند جهانی هم‌گام شود. اما سؤال اینجاست که آیا محدودیت‌های سانسور دولتی می‌تواند پذیرش جهانی این مدل را تحت تأثیر قرار دهد؟
در این مقاله، به بررسی عمیق‌تر این پدیده خواهیم پرداخت: از ویژگی‌های منحصربه‌فرد DeepSeek تا تأثیرات آن بر بازارهای جهانی و واکنش‌های بین‌المللی. با ما همراه باشید تا ببینیم چگونه این مدل هوش مصنوعی چینی، مسیر رقابت در صنعت فناوری را تغییر داده و چه آینده‌ای برای آن قابل‌تصور است.
هم اکنون مدل‌های V3 و R1 که از برترین و پیشرفته‌ترین مدل‌های DeepSeek هستند در هوشواره در دسترس می‌باشند.
ظهور DeepSeek: هوش مصنوعی چینی که بازار را متحول کرد
یک مدل هوش مصنوعی چینی به نام DeepSeek با صعود ناگهانی به صدر دانلودهای اپ استور اپل، سرمایه‌گذاران را شگفت‌زده کرده و برخی از سهام‌های فناوری را تحت تأثیر قرار داده است. نسخه جدید این مدل در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵ منتشر شد و به سرعت توجه متخصصان هوش مصنوعی را جلب کرد. این موفقیت نه‌تنها صنعت فناوری بلکه جهان را تحت تأثیر قرار داد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده، این پیشرفت را "زنگ خطری" برای شرکت‌های آمریکایی دانست که باید برای پیروزی در رقابت تمرکز کنند.
وجه تمایز DeepSeek چیست؟
شرکت سازنده ادعا می‌کند که این مدل را با هزینه‌ای به‌مراتب کمتر از مدل‌های پیشرو مانند OpenAI توسعه داده است، زیرا از تراشه‌های کمتر پیشرفته استفاده می‌کند. این مسئله باعث کاهش ارزش سهام شرکت Nvidia شد، به‌طوری که این غول تولیدکننده تراشه در یک روز ۶۰۰ میلیارد دلار از ارزش بازار خود را از دست داد—بزرگ‌ترین افت یک‌روزه در تاریخ آمریکا.
DeepSeek همچنین چالش‌هایی را برای سیاست‌های آمریکا در محدود کردن پیشرفت چین در حوزه فناوری ایجاد کرده است. در حالی که واشنگتن صادرات تراشه‌های پیشرفته به چین را ممنوع کرده، پکن این محدودیت‌ها را نادیده گرفته و هوش مصنوعی را به عنوان اولویت ملی تعیین کرده است. شرکت‌هایی مانند DeepSeek در مسیر حرکت چین از صنایع سنتی به سمت فناوری‌های پیشرفته مانند تراشه‌ها، خودروهای برقی و هوش مصنوعی نقش کلیدی دارند.
DeepSeek چیست؟
DeepSeek یک چت‌بات هوش مصنوعی رایگان است که شباهت زیادی به ChatGPT دارد. این ابزار برای وظایف مشابهی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما میزان توانایی آن در مقایسه با رقبا هنوز موضوع بحث است.
گزارش‌ها نشان می‌دهند که DeepSeek در برخی وظایف مانند ریاضیات و کدنویسی به قدرت مدل OpenAI o1 عمل می‌کند.
این مدل از نوع "استدلالی" (Reasoning Model) است که پاسخ‌ها را به‌صورت تدریجی تولید می‌کند و فرآیند تفکر انسانی را شبیه‌سازی می‌کند. مصرف حافظه کمتر این مدل، هزینه پردازش وظایف را کاهش می‌دهد.
مانند بسیاری از مدل‌های هوش مصنوعی چینی، DeepSeek به سؤالات حساس سیاسی پاسخ نمی‌دهد. برای مثال، زمانی که خبرنگاران BBC درباره رویداد میدان تیان‌آن‌من در ۴ ژوئن ۱۹۸۹ از آن سؤال کردند، پاسخ داد: "متأسفم، اما نمی‌توانم به این سؤال پاسخ دهم."
چه کسانی ارائه‌دهندگان DeepSeek هستند؟
در دسامبر ۲۰۲۳ توسط لیانگ ونفنگ تأسیس شد. لیانگ فارغ‌التحصیل دانشگاه ژجیانگ در رشته مهندسی اطلاعات الکترونیکی و علوم کامپیوتر است، اما اطلاعات زیادی درباره او منتشر نشده است.
او همچنین مدیرعامل یک صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) به نام High-Flyer است که با استفاده از هوش مصنوعی داده‌های مالی را تجزیه‌وتحلیل می‌کند. این شرکت در سال ۲۰۱۹، اولین صندوق کمی چین بود که بیش از ۱۰۰ میلیارد یوان سرمایه جمع‌آوری کرد.
در یکی از سخنرانی‌های خود گفته بود: "اگر آمریکا می‌تواند در حوزه معاملات کمی پیشرفت کند، چرا چین نتواند؟" و معتقد است که چین نباید همیشه دنباله‌رو آمریکا در حوزه هوش مصنوعی باشد.
تأثیر DeepSeek بر بازارهای جهانی
یکی از مهم‌ترین تأثیرات DeepSeek کاهش ارزش سهام غول‌های فناوری آمریکا بوده است.
Nvidia بیشترین ضربه را دریافت کرد و در یک روز ۱۷٪ از ارزش سهام خود را از دست داد.
بورس نزدک(NASDAQ) بیش از ۳٪ سقوط کرد و بسیاری از شرکت‌های فناوری در سراسر جهان تحت تأثیر قرار گرفتند.
ارزش بازار Nvidia از ۳.۵ تریلیون دلار به ۲.۹ تریلیون دلار کاهش یافت و این شرکت جایگاه خود را به اپل و مایکروسافت واگذار کرد.
DeepSeek نشان داده که مدل‌های هوش مصنوعی پیشرفته را می‌توان با منابع محاسباتی محدود توسعه داد. این مسئله شک و تردیدهایی را درباره آینده تراشه‌های پیشرفته و هزینه‌های بالای توسعه مدل‌های هوش مصنوعی ایجاد کرده است.
واکنش‌های بین‌المللی
استرالیا درباره امنیت DeepSeek هشدار داده است. وزیر علوم استرالیا گفته است که باید درباره مدیریت داده‌ها و حفظ حریم خصوصی در این پلتفرم محتاط بود.
اما در چین، رسانه‌های دولتی از موفقیت DeepSeek به عنوان نمادی از پیشرفت فناوری کشور استقبال کرده‌اند. برخی تحلیلگران معتقدند که این موفقیت، راه را برای "نوآوری بومی چین" باز کرده و در آینده می‌تواند به جدایی فناوری چین از غرب منجر شود.
جمع‌بندی
ظهور DeepSeek یک نقطه عطف مهم در رقابت جهانی هوش مصنوعی است. این مدل نه‌تنها ثابت کرد که چین می‌تواند با هزینه کمتر مدل‌های قدرتمندی بسازد، بلکه پایداری تسلط شرکت‌های آمریکایی مانند OpenAI و Nvidia را نیز زیر سؤال برده است.
اما آیا DeepSeek می‌تواند در سطح جهانی با چت‌بات‌هایی مانند ChatGPT رقابت کند؟ آیا محدودیت‌های سانسور دولتی تأثیر منفی بر پذیرش بین‌المللی آن خواهد داشت؟ این پرسش‌ها در آینده نزدیک پاسخ داده خواهند شد.
شما می‌توانید در هوشواره از جدیدترین مدل‌های DeepSeek استفاده کنید و پاسخ‌های آن‌را با سایر برترین هوش مصنوعی های ارائه شده مقایسه نمایید.